185. Loét dạ dày

            Biện chứng đông y: Tì thấp vị nhiệt, nhiệt làm tổn thương huyết lạc.

            Cách trị: Táo thấp hóa nhiệt, dưỡng huyết kiện tì lí khí.

            Đơn thuốc: Gia vị bình vị tán.

            Công thức: Thương truật (sao) 10g, Hậu phác 10g, Trần bì 10g, Cam thảo 9g, Ngũ linh chi 10g, Sinh bồ hoàng 10g, Quy vĩ 12g, Đan sâm 15g, Sơn dược 15g, Ý mễ 15g, Đoạn ngõa lăng 15g, Quảng mộc hương 10g, Tử thảo 12g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.

            Hiệu quả lâm sàng: Lý X X, nam 45 tuổi. Bị đau dạ dày đã gần 5 năm, khi đói và lúc no đều đau, thường hay ợ nước chua, đại tiện ra phân màu nâu tím, đôi khi phân đen, xét nghiệm thường thấy có máu. Qua xét nghiệm và khám, chuẩn đoán là loét dạ dày. Cho uống “Gia vị bình vị tán” gia giảm, uống được 3 tuần lễ, các chứng đều hết, ăn tốt hơn, thử phân không thấy có máu nữa. Sau đó cho dùng thuốc hoàn để củng cố kết quả điều trị. Bài thuốc hoàn: Đương quy 120g, Thục địa 120g, Đảng sâm 130g, Bạch truật 100g, Phục linh 150g, Cam thảo 100g, Quảng hương 100g, Trần bì 100g, Sa nhân 70g, Huyền hồ 90g, Sa uyển tử 120g, Câu kỷ 120g, Ô tặc cốt 120g, Đan sâm 150g, tất cả đem tán bột, trộn với 1600g mật trắng làm hoàn, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần từ 10 đến 15g, uống với nước gừng vào 2 buổi sáng tối. Uống hết một đợt, theo dõi hơn 2 năm không thấy tái phát.

186. Loét dạ dày

Biện chứng đông y: Hỏa kết khí uất, phủ khí không thông.

Cách trị: Thanh nhiệt tán uất.

Đơn thuốc: Sài hồ thang gia giảm phương.

Công thức: Sài hồ 12g, Hoàng cầm 9g, Bán hạ 9g, Đại hoàng 6g, Bạch thược 9g, Chỉ thực 6g, Sinh khương 12g, Đại táo 4 quả. Sắc uống, mỗi ngày 1 thang.

187. Loét dạ dày và hành tá tràng

Biện chứng đông y: Khí trệ huyết ứ.

Cách trị: Hoạt huyết ứ, chế toan chỉ thống.

Đơn thuốc: Hội thương tán.

Công thức: Ô tặc cốt 60g, Bối mẫu 30g, Bạch cập 60g, Sinh cam thảo 30g, Nguyên hồ 30g, Đản hoàng phấn 100g. Các vị đều đem tán mịn, khi uống đem trộn với lượng tương đương đường trắng, lúc đầu uống ngày 3 lần, mỗi lần 3g; tùy theo triệu chứng bệnh giảm đi mà chuyển thành mỗi ngày 2 lần hoặc 1 lần, mỗi lần vẫn uống 3g; uống lúc đói, trước bữa ǎn. Nếu bệnh đã lâu, bị khoảng vài nǎm trở lên, có thể cho thêm Tử hà sa (bột) 30g; nếu đã vài lần ra máu hoặc gần đây có đi ngoài ra máu, thì có thể thêm Tam thất (bột) 30g; nếu dịch vị nhiều axit, cho thêm Hoàng liên 24g, Ngô thù du 15g hoặc hydroxit nhôm 60g.

Hiệu quả lâm sàng: Đã quan sát hơn 200 bệnh nhân, phần lớn những trường hợp uống 1 đợt có thể có tác dụng ổn định bệnh từ 3 đến 6 tháng, uống 2 đợt thì có tác dụng từ 8 tháng đến 1 nǎm, uống 3 đợt thì phần lớn khỏi hẳn.

Bàn luận: "Hội thương tán" là bài thuốc phát triển từ nguyên phương Ô bôi tán, dựa trên cơ sở hơn 10 nǎm theo dõi trên lâm sàng thấy kết quả rất tốt, cũng đã trao đổi với khá nhiều thầy thuốc, đem dùng trên lâm sàng, được khá nhiều bệnh nhân hoan nghênh, tin dùng.

188. Loét bờ cong nhỏ dạ dày

Biện chứng đông y: Khí cơ uất trệ, thấp nhiệt hun đốt, túc ứ trở lạc.

Cách trị: Tân khai khổ tiết, hóa ứ chỉ thống.

Đơn thuốc: Phức phương tả kim hoàn (thang).

Công thức: Xuyên liên 3g, Ngô thù du 1,5g, Bán hạ 10g, Xích thượng 10g, Bạch thược 10g, Chế xuyên quân (Đại hoàng) 6g, Mộc hương 10g, Đoạn ngoãn lǎng 30g, Thất tiếu tán 12g (bao).

Sắc uống, mỗi ngày 1 thang.

Hiệu quả lâm sàng: Hoa XX, nam, 42 tuổi, công nhân. Tới khám ngày 17-1201974. Đã hơn 10 nǎm nay bệnh nhân thường xuyên bị đau vùng dạ dày, đã chụp barit dạ dày ở một bệnh viện, chẩn đoán là loét bờ cong nhỏ dạ dày. Đã 2 lần bị xuất huyết ồ ạt, 10 ngày trước đây lại nôn máu, sau khi điều trị, đã ngừng xuất huyết, nhưng vẫn đau âm ỉ vùng dạ dày, ợ chua nhiều, miệng đắng, chua, khô và hôi. nửa phía trước lưỡi có rêu vàng, bẩn gốc dày sắc đen, chất lưỡi bệu xanh tím, mạch huyền tế. Chứng này là can vị đồng bệnh, thấp nhiệt hiệp với ứ cùng gây trở ngại lẫn nhau, không những khí cơ uất trệ, thấp nhiệt hun đốt, mà còn có biểu hiện tức ứ trở lạc. Cần trị bằng phép tân khai khổ tiết, hóa ứ chỉ thống. Dùng "Phức phương tả kim hoàn (thang)". Uống 3 thang các chứng đau dạ dày, ợ chua miệng khát đã giảm, cũng hết hôi mồm. Sau hai ngày ngủ tốt. Đã gần hết rêu dày, đen bẩn; mạch huyền tế. Dùng bài thuốc trên cho thêm Phật thủ 10g, Trần bì 10g, cho uống tiếp 4 thang. Uống hết thuốc, rêu đen bẩn đã sạch, các chứng đều gần hết, mạch như cũ. Lại cho dùng tiếp 3 thang "Phức phương tả kim hoàn (thang)" để củng cố kết quả điều trị.